Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Azərbaycan SSR Sovetləri Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin dekreti ilə 1923-cü il iyulun 7-də Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində mərkəzi Xankəndi şəhəri olan Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti yaradılmışdır.
1923-1991-ci illərdə mövcud olmuş DQMV inzibati ərazisinə Əsgəran, Hadrut, Ağdərə, Xocavənd, Şuşa rayonları daxil olmuşdur.
I Qarabağ müharibəsinin gedişatında 1991-ci il noyabrın 26-da Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti inzibati ərazi vahidi ləğv olunmuşdur. Həmin qərara əsasən, bölgənin Stepanakert şəhəri, Mardakert şəhəri, Martuni şəhərinin tarixi adları bərpa olunaraq Xankəndi şəhəri, Ağdərə şəhəri, Xocavənd şəhəri adları ilə əvəz olundu.
Ermənistanın növbəti hərbi təcavüz cəhdinə cavab olaraq Azərbaycan Ordusu əks-həmlə əməliyyatına başladı və 44 gün davam edən Vətən müharibəsi nəticəsində Ermənistan ordusu məhv edildi və “Dağlıq Qarabağ Respublikası” ifadəsi ləğv edilmiş və tarixin arxivinə qovuşmuşdur.
