İkinci Dünya müharibəsindən sonra, 9 dekabr 1948-ci ildə BMT Baş Assambleyasında “Soyqırımı cinayətinin xəbərdarlıq edilməsi və cəzalandırılması” haqqında Konvensiyanın qəbul edilməsi ilə Beynəlxalq Soyqırımı Cinayəti Qurbanlarının Xatirəsini Anma Günü kimi qeyd olunmaqdadır.
Qətnamənin həyata keçirilməsində məqsəd soyqırımı qurbanlarının xatirəsini anmaqla yanaşı, dünya ictimaiyyətinin diqqətini bu ağır cinayətin təqsirkarlarının cəzalandırılması və onların qarşısının alınması məsələlərinə cəlb etməkdir.
Azərbaycan xalqı da son 200 ildə bir çox faciələr və soyqırımlarına məruz qalmışdır. Bu dəhşətli hadisələrdən biri Birinci Dünya müharibəsi dövründə Rusiyada yaranmış vəziyyətdən istifadə edən ermənilər öz istəklərinə bolşevizm bayrağı altında nail olmaq cəhdi olmuşdur. Daşnak-bolşevik qüvvələri tərəfindən 1918-ci ilin əvvəllərindən başlayaraq təkcə milli-dini mənsubiyyətinə görə Bakı, Şamaxı Quba, Qarabağ, Zəngəzur, Naxçıvan, Lənkəran və Azərbaycanın digər ərazilərində yaşayan minlərlə dinc müsəlman-türk əhalisi xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilmişdir.
Amma Azərbaycan torpaqlarında erməni vandalizmi bununla bitməmişdir. I Qarabağ müharibəsi gedişatında, 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən törədilən dəhşətli cinayət – Xocalı soyqırımı Azərbaycan tarixinə ən faciəli səhifələrdən biri kimi daxil olmuşdur.
Ulu öndər Heydər Əliyevin “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” 1998-ci il 26 mart tarixli Fərmanı ilə soyqırımı aktlarına siyasi-hüquqi qiymət verilməsi, Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş bütün soyqırımı faciələrini qeyd etmək məqsədilə 31 mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü elan edilmişdir.
2013-cü ildən fəaliyyət göstərən Quba Soyqırımı Memorial Kompleksi erməni millətçilərinin 1918-ci ildə bütün Azərbaycan hüdudlarında həyata keçirdikləri cinayətkar əməllərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, xalqımızın gələcək nəsillərinin milli yaddaşının qorunması və soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi məqsədini özündə daşıyır.
