"Təndir"
Təndir-Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində əsrlər boyu istifadə olunmuş ənənəvi bişirmə ocağıdır. Yerə qazılmış silindrik formalı bu soba gil, saman və çay daşından hazırlanır. İçərisində odun yandırılaraq yüksək temperatur yaradılır. Təndirin iç divarına yapışdırılaraq bişirilən çörək – təndir çörəyi təkcə gündəlik qida deyil, həm də xalqın ruzi və bərəkət rəmzidir. Təndir bəzən ət və quş ətlərinin bişirilməsində də istifadə olunan ənənəvi saxsı sobadır. Müasir dövrdə ustalar əsasən iki növdə təndir hazırlayırlar: yerüstü və yeraltı. Təndirdə bişirilən çörək uzunömürlülüyün simvolu sayılır və Azərbaycan xalqının gündəlik qidasının ayrılmaz hissəsidir. Belə çörək uzun müddət xarab olmadan qalır və bir neçə gün ərzində istifadə oluna bilər.
Azərbaycanda çörək qonaqpərvərliyin, ailə birliyinin və bolluğun simvoludur. Təndir və çörək bişirmə prosesi insanlar arasında birliyi və həmrəyliyi gücləndirir, ənənə və inancların qorunmasına töhfə verir. Təndir sənəti haqqında biliklər nəsildən-nəslə, əsasən müşahidə və təcrübə yolu ilə ötürülür. Çörək bişirmə sirləri ailə daxilində şifahi şəkildə, öyrətmə və təcrübə vasitəsilə gənc nəsilə çatdırılır. Gənc qadınlar və kişilər bu prosesi izləyərək bir-birlərinə köməklik edir və beləliklə təcrübə qazanırlar.
Paraqvayın paytaxtı Asunsion şəhərində keçirilən UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 19-cu sessiyasında “Azərbaycanda təndir sənətkarlığı və çörəkbişirmə” adlı milli nominasiyası uğurla UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilmişdir.
