Azərbaycan Demokratik Respublikasının ilk parlament üzvlərindən olmuş Həmdulla Əfəndi İsmayıl oğlu Əfəndizadə 1888-ci ildə Quba qəzasının Dəvəçi nahiyəsinin Qələgah kəndində anadan olmuşdur. Dövrünün görkəmli ziyalılarından olan ictimai xadim ilk təhsilini kənd mollaxanasında, daha sonra Qubadakı mədrəsədə almış və 1906-cı ildə isə ikisinifli rus məktəbini bitirmişdir. O, ərəb, fars, türk və rus dillərini mükəmməl bilirdi.
Həmdulla Əfəndi 1918-ci ildə Quba qəzasında erməni-bolşevik daşnaklarının azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımının qarşısını almaqda xüsusi xidmətlər göstərən şəxslərdən olmuşdur. O, Quba qəza komissarı Əli Bəy Zizikski ilə birlikdə ermənilərə qarşı təşkil olunan mübarizədə öz dəstələri ilə döyüşmüşdür.
Həmin günlərdə fəal bolşevik Ə.Nəcəfovun da daxil olduğu 50 nəfərlik dəstə Dəvəçinin Əmirxanlı kəndindən at alıb qayıdarkən Həmdulla əfəndinin dəstəsi ilə döyüş baş vermiş, bolşeviklər məğlub olaraq Xaçmaza çəkilmişdilər.
Həmdulla Əfəndi həmçinin siyasi baxışları ilə fərqlənmiş və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra ölkənin ictimai-siyasi həyatında nüfuzlu bir şəxs kimi iştirak etmiş, “İttihad” partiyasının fəal üzvlərindən biri olmuşdur. Azərbaycan Milli Şurasının “Azərbaycan Məclisi-Məbusanının təsisi haqqında qanun”una (1918, 19 noyabr) əsasən, Quba qəzasından Cümhuriyyət Parlamentinin tərkibinə daxil edilmiş, “İttihad” fraksiyasının üzvü olmuşdur
1920-1928-ci illərdə bolşeviklərə qarşı aparılmış mübarizədə Dəvəçi nahiyəsində Həmdulla əfəndi, onun qardaşı Şəmsəddin əfəndi kimi bölgənin tanınmış simaları rəhbərlik etmişdir. Onların başçılıq etdikləri silahlı dəstələrdə 12 minədək yerli döyüşçülərin cəmləşdiyi bildirilir.
Azərbaycanda Sovet hökuməti qurultuqdan sonra Həmdulla əfəndi, 25 oktyabr 1928-ci ildə həbs edilmiş və 1928-ci ildə repressiyaya məruz qalaraq, Sibirə sürgün olunmuş, orada vəfat etmiş
dir.
