"Terrakota ordusu"

Terrakota heykəlləri e.ə. III əsrdə, Çin imperiyasını birləşdirən və Böyük Səddin bütün hissələrini birləşdirən ilk Çin imperatoru Sin Şi Huandi ilə birlikdə dəfn edilmişdir.
Sıma Çian xəbər verir ki, e.ə. 246-cı ildə taxta çıxdıqdan bir il sonra, 13 yaşlı İn Çjen (gələcək Sin Şi Huang) öz məzarını tikməyə başlamışdır. Onun fikrinə görə, heykəllər ölümündən sonra ona müşayiət etməli və yəqin ki, o, həyatda olduğu kimi, axirət dünyasında da hakimiyyət ambisiyalarını təmin etmək imkanı qazanmalı idi.
Heykəllər 1974-cü ilin mart ayında Lişan dağının şərqində artezian quyusu qazarkən yerli bir kəndli tərəfindən aşkar edilmişdir.
Lişan dağı, ilk Çin imperatoru Çinin süni şəkildə yaradılmış nekropoludur. Heykəllərin bir hissəsi üçün material məhz bu dağdan götürülmüşdür. Sin Şi Huandi e.ə. 210-cu ildə dəfn edilmişdir. Böyük Çin tarixçisi Sıma Çianın məlumatına görə, imperatorla birlikdə çoxlu qiymətli daş-qaş və sənətkarlıq nümunələri basdırılmışdır. Bundan əlavə, onun 48 kənizi də diri-diri məzara qoyulmuşdur. Təxminən 8 mindən çox piyada, oxçu və süvaridən ibarət terrakota heykəlləri yerin altında gizlədilmişdir. Heykəllərin detalları heyrətamizdir! Maraqlıdır ki, bütün əsgər heykəlləri bir-birindən fərqlənir. Hər heykəlin özünəməxsus xüsusiyyətləri, boyu, geyimi, üzü və hətta fərqli üz ifadəsinə malikdirlər. Alimlər hesab edirlər ki, heykəllər canlı insanlar üzərindən qurulub.
Terrakota ordusunun döyüşçü və at fiqurları Çinin müxtəlif bölgələrində hazırlanmışdır və oradan da Sian şəhərinin kənarına gətirilib. Çin Elmlər Akademiyasının Botanika İnstitutu heykəllərdən götürülən nümunələri və onların mənşəyini müqayisə edərək belə bir nəticəyə gəlmişdir. Araşdırmalara əsasən, at heykəlləri birbaşa nekropolun yaxınlığında hazırlanmışdır ki, bu da onların daşınmasını asanlaşdırmaq məqsədilə edilmiş ola bilər (at fiqurlarının çəkisi təxminən 200 kiloqramdır). Döyüşçü heykəlləri daha yüngüldür, onların orta çəkisi 135 kiloqramdır, lakin onların istehsal yeri hələ dəqiqləşdirilməmişdir.
Döyüşçü fiqurları əsl sənət əsərləri hesab olunur, çünki onlar əl ilə, fərdi qaydada və müxtəlif texnikalardan istifadə edilməklə hazırlanmışdır. Formalaşdırıldıqdan sonra heykəllər bişirilmiş və üzləri xüsusi üzlük maddə ilə örtülmüş, daha sonra isə boyanmışdır. Döyüşçülər rütbələrinə (zabitlər, sıravi əsgərlər) və silahlarına (mizraq və ya qılınc) görə fərqlənir.
Güman edilir ki, aşkar edilmiş əsgərlər qrupu imperatoru şərq tərəfindən qorumaq üçün yerləşdirilmişdir. Piramidanın qərb və cənub hissələrində də oxşar qoşun bölmələrinin olması ehtimal olunur.
1987-ci ildə, YUNESKO-nun 11-ci sessiyasında Terrakota ordusu “Birinci Çin imperatoru Sin sülaləsinin məqbərə kompleksi Dünya İrs Siyahısına daxil edilmişdir. Sin Şi Huangın məqbərə kompleksi Çində bu siyahıya salınan ilk abidələrdən biri olmuşdur. Terrakota ordusunun ziyarəti, çox vaxt xarici dövlət başçılarının Çinə səfər proqramına daxil edilir.

Maçu Piçu "İnklərin itirilmiş şəhəri"

Beynəlxalq Abidələr Günü, mədəni və tarixi irsi qorumağa yönəlmiş bir gündür. Bu gün insanlığın keçmişə aid izlərini daşıyan abidələrin və mədəni mirasın əhəmiyyətini bir daha xatırladır. Hər bir abidə yalnız keçmişin yadigarı deyil, eyni zamanda gələcək nəsillərə ötürülməsi lazım olan dəyərli məlumatları daşıyan bir xəzinədir. Bu günün qeyd edilməsi hər birimizin bu irsi qorumaq və gələcək nəsillərə ötürmək məsuliyyətini dərk etməyimizə yardımçı olur. Bu abidələr keçmişin həyat tərzini, inanc sistemlərini, sənət və mədəniyyətləri əks etdirən qiymətli izlərdir.
Tarixin izlərini özündə daşıyan abidələrdən biri də Peruda yerləşən Maça Piçu abidəsidir.
Maçu Piçu “İnklərin itirilmiş şəhəri” olaraq da tanınır və Perunun dağlıq bölgəsində, dəniz səviyyəsindən 2,430 metr yüksəklikdə yerləşir. XV əsrin 50-ci illərində Paçakutek tərəfindən inşa edilən bu şəhər İnklərin imperiyasının mərkəzindən uzaqda, müqəddəs bir məkan kimi tikilib. Şəhər ispanların 1532-ci ildən sonra ink imperiyasını fəth etməsindən əvvəl uzun müddət gizli qalaraq 400 ildən sonra 1911-ci ildə Hiram Bingham tərəfindən kəşf edilib.
Maçu Piçu 200-dən çox hissədən ibarət olan bir kompleksdir. Bu hissələr arasında məbədlər, iqamətgahlar və anbarlar yerləşir. Şəhərin əhalisi, əsasən, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan və Günəş allahı İntiyə sitayiş edən 1200 nəfərdən ibarət idi. Şəhər dağların qoynunda inşa edilib və mükəmməl daş işləmə texnikası ilə diqqət çəkir. Daşlar, bir-birinə uyğunlaşdırılaraq tikilmiş və pilləkənlər vasitəsilə birləşdirilmişdir. Bu, inklərin inşaat texnologiyasının və memarlığının yüksək səviyyəsini nümayiş etdirir.
Şəhər, həm də bir çox dini və mədəni önəmi olan abidələrə ev sahibliyi edir. Ən məşhur abidələrdən biri, Günəş Allahı üçün tikilmiş məbəd və “Üç Pəncərənin Məbədi”dir. Şəhərin ətrafında həmçinin mükəmməl tikilmiş daş qalalar və pəncərə açılan binalar mövcuddur. Bütün bu strukturlar, inklərin yüksək memarlıq və inşaat bacarıqlarını göstərir.
Maçu Piçu 1983-cü ildən UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilib. Maçu Piçu, bu siyahıya daxil edilərkən, yalnız bir arxeoloji və memarlıq abidəsi kimi deyil, həm də İnklərin mədəniyyətinin, tarixinin və inanclarının mühüm bir simvolu olaraq qəbul edilib.
Maçu Piçu həm də təbii gözəllikləri və möhtəşəm panoramik mənzərələri ilə məşhurdur. Şəhər, 2007-ci ildə dünyanın yeddi möcüzəsindən biri olaraq tanınmışdır və bu gün dünya turizminin ən vacib məkanlarından biridir.

"Köln Kilsəsi"

Dünyada bir sıra möhtəşəm kilsələr mövcuddur ki, onlar həm memarlıq üslubu, həm də tarixi əhəmiyyəti ilə seçilir. Bu dini abidələr arasında Köln Kilsəsi xüsusi yer tutur. Qotik üslubun ən görkəmli nümunələrindən biri olan bu kilsə təkcə dini mərkəz deyil, həm də mühüm tarixi və memarlıq irsi sayılır.
Köln Kilsəsi (Kölner Dom) Almaniyanın Köln şəhərində yerləşən və dünyanın ən möhtəşəm kilsələrindən biri hesab edilən tarixi abidədir. Tikintisinə 1248-ci ildə başlanılmış və müxtəlif fasilələrlə davam edərək tam 632 il sonra, 1880-ci ildə tamamlanmışdır. 157 metr hündürlüyü ilə uzun müddət dünyanın ən hündür binası olmuş və bu rekordunu 1884-cü ildə Vaşinqton abidəsi tikilənə qədər qoruyub saxlamışdır.
Kilsənin memarlıq üslubu qotik tərzdədir və incə daş oyma naxışları, vitrajlı pəncərələri, nəhəng tağları və iki möhtəşəm qülləsi ilə diqqət çəkir. Onun vitrajları xüsusilə maraqlıdır – bəzi pəncərələr XIII əsrə aid qədim şüşələrdən ibarət olduğu halda, 2007-ci ildə məşhur alman rəssamı Gerhard Richter tərəfindən yaradılmış müasir mozaika vitrajları da kilsəyə əlavə edilmişdir. Bu vitrajlar təxminən 11000 fərqli rəngli kvadrat şüşədən ibarətdir və daxili məkanın işıqlandırılmasına möhtəşəm bir effekt qatır.
Köln Kilsəsi yalnız memarlıq möcüzəsi deyil, həm də dini əhəmiyyəti ilə seçilir. Burada saxlanılan ən qiymətli artefaktlardan biri “Üç Müdrik Adamın Sarkofaqı” hesab edilir. Bu qızıl örtüklü məqbərə İsanın doğulmasına şahidlik edən üç müdrik kahinin qalıqlarını ehtiva etdiyi deyilən və hər il minlərlə ziyarətçini buraya cəlb edən ən mühüm xristian relikviyalarından biridir,
II Dünya Müharibəsi zamanı Köln şəhəri ağır bombardmana məruz qalsa da, kilsə nəhəng silueti ilə dağılmış şəhər mənzərəsi fonunda böyük dağıntılardan möcüzəvi şəkildə xilas olaraq olduğu kimi dayanmağa davam edib.
Bura eyni zamanda dünyanın ən böyük kilsə zənglərindən birinə malikdir. Belə ki, “Petersglocke” (Peter zəngi) 24 ton ağırlığında və dünyanın ən böyük sərbəst yellənən kilsə zənglərindən biridir. Kilsənin altında müxtəlif tarixi dövrlərdə tikilmiş tunellər və gizli keçidlər mövcuddur. Bəzi tədqiqatçılar bu keçidlərin hələ tam araşdırılmadığını düşünürlər.
Kilsənin tikintisi zamanı istifadə olunan daşların xüsusiyyətləri səbəbindən bina zamanla qaralır. Bu, onun qədim və mistik görünüşünü daha da gücləndirir. Maraqlıdır ki, kilsə tamamilə tamamlanmış elan olunsa da, bəzi ekspertlər Köln Kilsəsinin tikintisinin heç vaxt bitmədiyini deyirlər, çünki bina daim bərpa və yenilənmə işlərinə ehtiyac duyur.
Kilsənin qüllələrinə qalxanlar 533 pilləni çıxmalı olurlar, lakin zirvəyə çatdıqda Köln şəhərinin möhtəşəm panoramasını izləmək mümkündür. Hər il milyonlarla turist bu tarixi və dini əhəmiyyətli abidəni ziyarət edir və onun heyranedici atmosferini hiss edir.

"Böyük Çin Səddi"

Dünyanın ən mühüm qədim memarlıq abidələrindən biri olan Böyük Çin Səddi ölkənin şimalında yerləşir. Abidə döyüşkən köçərilərin hücumlarından qorunmaq, eyni zamanda dövlət sərhədini müəyyən etmək üçün tikilmiş müdafiə xarakterli zəncirli qurğudur. Müasir dövrdə Çin Səddi özü dövlətin qoruduğu abidəyə çevrilib və eyni zamanda dünyanın yeni yeddi möcüzəsindən biridir.
Böyük Çin Səddinin tikintisi eramızdan əvvəl III əsrdə başlayıb və demək olar ki, iki min il – 1644-cü ilə qədər davam etmişdir. Əvvəlcə kiçik, bir-birindən ayrı olan çarlıqlar öz sərhədləri boyunca müdafiə divarları inşa etmişlər. Lakin e.ə. 230–221-ci illərdə imperator Sin Şi Huandi bu knyazlıqları birləşdirərək vahid imperiya yaratdıqdan sonra yeni dövlətin şimal sərhədi boyunca bir divarın tikilməsinə göstəriş vermişdir. Tikinti prosesinə bir milyon insan – həmin dövrdə Çin əhalisinin 20 faizi cəlb edilmişdir. Əsas çətinlik divarın qeyri-bərabər relyef boyunca çəkilməsi idi. Çünki bir tərəfdən səddin marşrutu tamamilə təbii landşafta – yüksəkliklərə və dərələrə uyğunlaşdırılmalı, digər tərəfdən də bu amil Çin Səddini unikal bir quruluşa çevirməli idi.
Böyük Çin Səddinin miqyası heyrətamizdir: divarın uzunluğu təxminən 9 min kilometr, bütün qolları ilə birlikdə isə 21 mindən çoxdur. Müxtəlif hissələrdə eni 5–7 metr, hündürlüyü isə 6–16 metr arasında dəyişir. Sədd qüllələr, qarnizon postları və bir-birinə divarlarla bağlı qalalardan ibarətdir. Burada 12 darvaza inşa edilmişdir ki, bunlar sərhəd nəzarəti və ticarət üçün istifadə olunurdu. Müxtəlif dövrlərdə Çin Səddində 25 minə qədər siqnal qülləsi mövcud olub. Ən qədim hissələri torpaq, gil, saman, qamış və daş qarışığından düzəldilib. Daha sonra divarın üst qatı üçün daş plitələrdən istifadə olunmağa başlanıldı. XIV–XVII əsrlərdə isə əsasən bişmiş kərpiclərdən istifadə edilmişdir.
Bəzi mənbələrə görə, Çin Səddinin inşası zamanı təxminən bir milyon insan həyatını itirib. Bu rəqəm təsirlidir, xüsusilə nəzərə alsaq ki, bütün işlər əl ilə, müasir texnika olmadan aparılmış nəticədə minlərlə fəhlə aclıq, xəstəlik, ağır iş şəraitində həyatlarını itirmişlər. Hesblamalardan belə görünür ki, hər 30 metr divara bir nəfərin ölümü düşür. Buna görə də Böyük Çin Səddi yalnız imperiyanın gücünün rəmzi deyil, həm də həyatlarını itirən qurbanların yadigarıdır.
Əfsanəyə görə, ölən insanların çoxu birbaşa səddin içərisində və ya onun yaxınlığında dəfn olunduğu üçün Böyük Çin Səddini “dünyanın ən böyük məzarlığı” da adlandırılır. Hətta bəzi insanlar inanırlar ki, divar nəhəng bir məzar daşına çevrilib və hər bir daşı özündə ölənlərin xatirəsini daşıyır.
Böyük Çin Səddi təkcə misilsiz bir memarlıq əsəri deyil, həm də bütöv bir dövrün əzəmətini və qurbanlarını simvolizə edir. O, qədim Çinin mühəndislik nailiyyətlərinin zirvəsini nümayiş etdirməklə yanaşı, onun inşasının gətirdiyi çətinlikləri və fədakarlıqları da xatırladır. Bu gün Böyük Çin Səddi dünya irsinin bir hissəsi kimi qorunur və nəsillərin tarixi yaddaşını özündə saxlayır. O, milyonlarla turisti cəlb edərək insan əməyinin, dözümlülüyün və vətəni qorumaq istəyinin əbədi abidəsi olaraq qalır.

Quba şəhərində "Soyqırımı Memorial Kompleksi" tərəfindən həyata keçirilmiş "Mədəni İrsimiz: Dünən və Bu Gün" layihəsi çərçivəsində Qarabağda işğal zamanı dağıdılmış və Vətən müharibəsindən sonra yenidən bərpa edilən abidələrə həsr olunmuş sərgi növbəti dəfə Qusar Dövlət Rəsm Qalereyasında nümayiş olunub. Kompleksin əməkdaşı tərəfindən ziyarətçilərə sərgi haqqında müfəssəl məlumat verilib.

"Luvr muzeyi"

Luvr muzeyi dünyanın ən məşhur və ən böyük incəsənət muzeylərindən biridir. Parisin mərkəzində, Sena çayının sağ sahilində yerləşir. Luvr əvvəlcə 1190-cı ildə Fransa kralı II Filipp tərəfindən qala kimi tikilmişdir. Onun məqsədi şimaldan gələn hücumlardan qorumaq idi. Sonradan XIV Lüdoviq Versal sarayına köçdükdən sonra bina əsasən incəsənət kolleksiyalarının saxlanması üçün istifadə olunmağa başlanmışdır.
Muzey 1793-cü ildə açılıb. Həmin il Fransa burjua inqilabının nəticəsi olaraq Burbonlar sülaləsindən kral XVI Lüdoviq devirilərək edam edilib. Kralın Parisdəki gözəgəlimli saray binalarından birində muzey təşkil olunması barədə qərar verilib. Luvr sarayının binası XII əsrdə inşa edilib. Bir müddət qala və həbsxana kimi istifadə olunub. XV-XVI əsrlərdən etibarən Fransa krallarının nadir incəsənət kolleksiyalarının saxlanc yerinə çevrilir. Muzey geniş ictimaiyyət üçün açılmış və o dünya incəsənətinin ən əhəmiyyətli əsərlərinin sərgiləndiyi mərkəzlərdən biri olub. Rəsmi olaraq muzey kimi fəaliyyətini davam etdirən Luvr Muzeyində 35.000-dən çox incəsənət əsərləri var idi. Luvr sarayında Kariatid salonu və Apollon qalereyası daha maraqlıdır. Sarayın Lesko hissəsinə birləşən Kriatid salonu (XVIəsr) Luvrun ən qədim salonu hesab edilir. Dahiynə qadın fiqurları yüksək sənətkarlığın inkişafından xəbər verir, qadın cazibədarlığı və gözəlliyinin cizgiləri ustalıqla tərənnüm edilir.
Muzeydəki rəsm nümunələri öz çəkilmə dövrlərinə görə seçilir. Burada çoxlu sayda kralllara aid olan, onların şəxsi əşyalarından ibarət olan dəyərli kolleksiya nümunələri, həmçinin Fransada müxtəlif kolleksiya yığan insanların vaxtı ilə şəxsi pulları vasitəsilə aldıqları çoxsaylı əsərlər də saxlanılır. Bundan əlavə İntibah dövrü ərzində sonsuz sayda heykəllər və mülklərə daxil olan əşyalar da Muzeyə gətirilib.
Appollon qalereyası XVII əsr saray həyatını əks etdirir, 1661-ci ildə baş vermiş yanğndan sonra qalereya Levo tərəfindən bərpa edilmiş, daxili hissəsinin qaydaya salınması isə saray rəssamı, düvrünün tanınmış ustası Şarl Lebren tərəfindən həyata keçirilmişdir.
Hazırda Luvr kolleksiyalarının sayı 250 mindən artıqdır. Dünyanın ən məşhur muzeyləri arasında ancaq Luvr, Qərbi Avropa və Şərq incəsənətinin inkişafı haqqında tam, dolğun məlumatla zəngin, yeganə muzeydir. Luvrda əsasən altı şöbə fəaliyyət göstərir.
Luvr muzeyinin ən məşhur arxitektura elementlərindən biri şüşə piramidadır. 1989-cu ildə çinli-amerikalı memar İeoh Ming Pei tərəfindən dizayn edilən bu piramida muzeyin əsas girişi kimi xidmət edir. Luvr muzeyi bu gün də bəşəriyyətin ən böyük mədəniyyət mərkəzlərindən biri olaraq qalır.

"Əl-Hambra Sarayı"

İspaniyanın cənubunda, Qranada şəhərində yerləşən Əl-Hambra Sarayı islam memarlığının ən möhtəşəm nümunələrindən biri olaraq öz zəngin tarixi, unikal memarlığı və mədəni əhəmiyyəti ilə dünya mədəni irsində əvəzsiz yer tutur. Əl-Hambra adı ərəb dilindən tərcümədə “qırmızı qalay” mənasını verir, çünki saray, əsasən, qırmızı kərpicdən tikilmişdir və bu, sarayın vizual xüsusiyyətlərində əks olunur. Saray XIII – XIV əsrlərdə Nəsri sülaləsinin rəhbərləri tərəfindən inşa edilmiş və Əndəlüs Müsəlman dövlətinin sonuncu mərkəzinin mədəni, dini və siyasi simvolu olmuşdur. Əl-Hambra Sarayının tarixi IX əsrə qədər uzanır. Əvvəlcə sadə bir qala kimi inşa edilən bu yer, zamanla daha geniş bir kompleksə çevrilmişdir. İslam mədəniyyətinin Əndəlüsdəki zirvəsi olan Nasrid sülaləsi dövründə (1238-1492) saray xüsusilə inkişaf etmişdir. Bu dövr ərzində sarayın memarlığı, sənəti və təbiət ilə əlaqəsi yeni səviyyəyə çatmış, təsirli və incə naxışlarla bəzədilmiş mənzərəli bağlar, geniş həyətlər və yüksəksəviyyəli memarlıq nümunələri ilə tanınmışdır. Qranada şəhərinin ətrafında yerləşən bu monumental kompleksin əsas məqsədi həm qala, həm də hökmdar ailəsinin iqamətgahı olaraq fəaliyyət göstərmək idi. Əl-Hambra həmçinin bir müdafiə qalası və strateji bir yer olaraq inşa edilmişdir. Qalaların və sarayın içərisindəki müxtəlif bölmələr, Əndəlüs mədəniyyətinin ən yüksək dövrünün simvolu olmuş və gələcək nəsillər üçün bir mədəniyyət mirası yaratmışdır.
Saray kompleksinin əsas hissəsi üç bölümə ayrılır: Alcazaba qalası, kral iqamətgahı və Generalife bağları. Alcazaba, sarayın ən qədim hissəsi olub hərbi məqsədlərlə inşa edilib. Bu qala, Qranadadakı bütün ərazini nəzarətdə saxlamaq və müdafiə etmək məqsədini daşıyırdı.
Kral iqamətgahı isə Nəsri sülaləsinin hökmdarlarının yaşadığı əsas saraydır və burada ən yüksəksəviyyəli memarlıq nümunələri qorunub saxlanmışdır. Sarayın ən möhtəşəm hissəsi isə Generalife adlanır. Bu, sultanların istirahət yeri olub və onun möhtəşəm bağları, fəvvarələri və su kanalları ilə məşhurdur. Generalife bağları həmçinin “Şəfəq hovuzu” kimi müxtəlif su mənbələri ilə zəngin olub. Bu, ərazinin həm gözəl, həm də simvolik əhəmiyyətini göstərir.
Əl-hambra sarayının daxili tərtibatı qeyri-adi dərəcədə zəngindir. Onun divarları və tağları möhtəşəm həndəsi naxışlarla bəzədilmiş, ərəb kalqrafiyası və oyma işləri ilə zənginləşdirilmişdir. Sarayın Aslanlar həyəti xüsusilə məşhurdur. Burada 12 mərmər aslan fiqurundan ibarət fəvvarə yerləşir və bu, suyun həyatın təzələyici gücünü simvolizə edir. Lövhə zalı isə özünəməxsus dizaynı ilə diqqət çəkir, burada Qurandan ayələr həkk olunub və müxtəlif həsir və naxışlar işlənib. Sarayın memarlığı, həmçinin zəngin su təchizatı sisteminə malikdir. Sarayın bütün sahələrində fəvvarələr, hovuzlar və su kanalları müxtəlif naxışlar və ornamentlərlə bəzədilmişdir.
1492-ci ildə Qranadanı fəth etdikdən sonra Əl-hambra İspaniyanın Kralı Ferdinand və Kraliçası İzabellanın iqamətgahı oldu. Bu dövrdə bir neçə dəyişiklik edilsə də, sarayın əsas memarlığı saxlanıldı. Sonraki illərdə kral V Karlosun dövründə sarayın daxilində yeni bir Avropa üslubunda saray tikilsə də, bu dəyişikliklər əsasən sarayın xarici hissələrində müşahidə edildi və Əlhambra, orijinal İslam memarlığının bütün xüsusiyyətlərini qorudu.
XIX əsrdə sarayın bərpasına başlandı və o, yenidən bir mədəniyyət mərkəzinə çevrildi. 1984-cü ildə Əlhambra sarayı UNESCO-nun Dünya Mədəni İrsi Siyahısına daxil edilib. Saray dünyanın ən çox ziyarət edilən və ən yaxşı qorunan tarixi abidələrindən biridir. Hər il milyonlarla turist bu möhtəşəm sarayı ziyarət edir və Əndəlüs İslam memarlığının zirvəsini görmək imkanı əldə edirlər. Əl-hambra yalnız memarlıq baxımından deyil, həm də tarixi və mədəni əhəmiyyətinə görə xüsusi bir yerə malikdir. Bu saray keçmişin, mədəniyyətin və sənətin birləşdiyi möhtəşəm bir abidə olaraq tarixdə öz mövqeyini qorumağa davam edir.

18 aprel Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günü ilə əlaqədar ağacəkmə kampaniyası keçirilib.

Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”nin təşkilatçılığı 18 aprel Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günü ilə əlaqədar Yaşıl dünyaya töhfə vermək məqsədilə növbəti ağacəkmə kampaniyası həyata keçirilib. Kampaniya çərçivəsində Kompleks əməkdaşları tərəfindən iqlimə uyğun 20-yə yaxın ağac əkilib.

31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ərəfəsində Kompleks tərəfindən hazırlanmış 1918-ci il azərbaycanlıların soyqırımını özündə əks etdirən video-çarx Bakı Metropolitenin 27 metro stansiyasında, Azərbaycan Dövlət Reklam Agentliyinin Bakı şəhərində və Respublikanın müxtəlif bölgələrində yerləşdirilən monitorlarında, eləcə də Bakı Nəqliyyat Agentliyində, "28 Mall", "Gənclik Mall", "Metropark" ticarət mərkəzlərində, eləcə də regionda yerləşən hotellərdə quraşdırılan monitorlarında nümayiş olunmuşdur.