Aşıq sənəti

Azərbaycanın qədim və zəngin şifahi mədəniyyətinin əsas tərkib hissəsindən biri də Aşıq sənətidir. Bu sənət, musiqi, poeziya, rəqs və teatrın harmoniya ilə birləşməsindən yaranan unikal bir formadır. Aşıq sənəti, yalnız bir musiqi növü deyil, həm də dərin fəlsəfi və mənəvi bir təcrübədir. Aşıq sənətində ən çox rastlanan şeir janrları qoşma və gəraylıdır. Aşıqlar, sazın müşayiəti ilə öz şeirlərini oxuyur, dastanlar və hekayələr danışır, eləcə də söz sənətini yüksək bacarıqla ifa edərək, xalqın ruhunu və mənəvi dəyərlərini ifadə edirlər. Aşıqlar həm də improvizasiya bacarığına malikdirlər, yəni hər dəfə fərqli məqamları ifadə edə bilirlər. Aşıqlar xalqın dilini və ədəbiyyatını yaşatmaqda mühüm rol oynayırlar. Bu sənət forması, xalqın gündəlik həyatını, tarixini və mədəniyyətini əks etdirən bir çox əsəri özündə cəmləşdirir. Aşıq sənəti, həmçinin bədii ifadə vasitəsi ilə sosial məsələlərə və ictimai həyatda baş verən hadisələrə toxunur.
2009-cu ildə Azərbaycan aşıq yaradıcılığı, UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilib. Bu qərar, aşıq sənətinin beynəlxalq səviyyədə tanınması və qorunmasını təmin edir. Aşıq sənəti, Azərbaycan xalqının mədəniyyətinin bir parçası olaraq gələcək nəsillərə ötürülməkdədir. Bu sənət, yalnız ölkə daxilində deyil, dünya miqyasında da dərin hörmətə layiqdir.

8 noyabr - Zəfər Günü ərəfəsində Nardaran Tarix-Mədəniyyət Qoruğunun və Quba şəhərində "Soyqırımı Memorial Kompleksi" nin təşəbbüsü ilə "XX əsrin tarixi həqiqətləri – 1918-ci il soyqırımları" adlı vebinar keçirilib.

Vebinarın moderatoru kompleksin direktor müavini Mehriban Əliyeva çıxış edərək 1918-ci il soyqırımları haqqında geniş məlumat verib. Çıxış edən Nardaran Tarix-Mədəniyyət Qoruğunun baş fond mühafizəçisi Aytən Əliyeva, qoruğun tarixi və fəaliyyəti haqqında danışaraq həmin dövrdə soyqırımların Azərbaycan xalqının yaddaşında acı iz buraxdığını bildirib. Daha sonra çıxış edən Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi” nin əməkdaşı Ülkər Zeynalova “1918-ci il Şamaxı Soyqırımı” mövzusunda danışaraq bildirib ki, Azərbaycan torpaqlarında “Böyük Ermənistan” dövləti yaratmaq istəyən erməni millətçilərinin 1918-ci ildə bütün ölkə hüdudlarında həyata keçirdikləri cinayətkar əməlləri arasında miqyasına, qurbanların sayına və vurduğu maddi-mənəvi ziyanın ölçüsünə görə Şamaxı qırğınları xüsusi yer tutur. Vebinarın sonunda iştirakçıları maraqlandıran suallar ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Quba filialının və Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”nin əməkdaşlığı çərçivəsində özbəkistanlı müəllimlər üçün təlim keçirilib.

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Quba filialının təşəbbüsü və Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”nin təşkilatçılığı ilə Özbəkistan Respublikasının Məktəbəqədər və Məktəb Təhsil Nazirliyinin tabeliyindəki Pedaqoji bacarıqlar mərkəzlərinin rəhbər və əməkdaşları Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”ndə “Muzey və Qoruqların Gənc Nəsilin Maarifləndirilməsində Rolu” adlı təlimdə iştirak ediblər.
Tədbir iştirakçıları Soyqırımı Memorial Kompleksinin muzeyi ilə tanış olduqdan sonra “Mədəni irsimiz: dünən və bu gün – Qarabağ abidələri” adlı fotosərgiyə baxış keçirilblər.
Giriş sözü ilə çıxış edən Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”nin direktoru Dr. Rəxşəndə Bayramova qonaqları salamlayaraq Özbəkistan və Azərbaycan arasındakı dostluq münasibətinin tarixinə nəzər salıb. Daha sonra çıxış edən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Quba filialının direktoru, Prof. Yusif Əliyev keçirilən təlim-proqramın əhəmiyyətini vurğulamışdır. Surxandərya Regional Pedagoji Bacarıqlar Mərkəzinin direktoru Murot İsoqov təşkil olunan təlim-proqrama görə təşəkkür edərək təhsil sahəsindəki yeniliklər və əməkdaşlıq imkanlarından bəhs edib.
Daha sonra Quba Soyqırımı Memorial Kompleksinin direktoru müavini Mehriban Əliyeva, Kompleksin əməkdaşları İslam Aslanov və Emin Ulubəyov qoruq və muzeylərin fəaliyyəti, maarifləndirmədə rolu ilə bağlı məqalələrlə çıxışlar ediblər.
Tədbirin sonunda sertifikatlar təqdim olunub.

2025-ci il – Konstitusiya və Suverenlik ili çərçivəsində də Soyqırımı Memorial Kompleksinin təşəbbüsü və Quba Regional Meşə Təsərrüfatı Mərkəzinin dəstəyi ilə genişmiqyaslı ağacəkmə kampaniyası keçirilib. Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”, Quba-Xaçmaz Regional Gənclər və İdman İdarəsi, Quba İş Adamlarına Dəstək-QİAD, Xucbala İƏV, Xucbala Bələdiyyəsinin iştirakı ilə “Bir ağac – min nəfəs” şüarı altında keçirilən kampaniya 14 oktyabr tarixində Xucbala kəndində şəhid Qəhrəmanov Sənan Nəsimi oğlunun adını daşıyan stadionda təşkil olunub. Kampaniya çərçivəsində 300-dən çox ağac əkilib. Ağacəkmə kampaniyasında şəhid Qəhrəmanov Sənanın ailəsi də iştirak edib.

“Qoruqlar və Muzeylər– Keçmişdən Gələcəyə Körpü” adlı III Quba Simpoziumu

Artıq bir neçə ildir ki, Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”ndə geniş tərkibdə ictimaiyyətin iştirakı ilə simpoziumlar, konfranslar, forumlar, sərgilər keçirilir. Bu gün kompleksdə “Qoruqlar və Muzeylər– Keçmişdən Gələcəyə Körpü” adlı III Quba Simpoziumu öz işinə başlayıb.
Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin, Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”nin təşkilatçılığı ilə keçirilən simpoziumda Quba Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısının müavini xanım Səidə Abasova, Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin Mədəni irsin qorunması şöbəsinin müdiri Səbuhi Bəşirov, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Elm və yaradıcılıq işləri üzrə prorektoru, əməkdar Mədəniyyət işçisi, dosent Sədaqət xanım Əliyeva, yerli idarə-müəssisə rəhbərləri, ölkədə fəaliyyət göstərən mədəniyyət müəssisələrinin, eləcə də muzeylərin əməkdaşları, tarixi abidə mühafizəçiləri, ziyalılar, həmçinin gənc fəallar iştirak ediblər.
Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Sahib Quliyev və Vüqar Quliyevin əsərlərindən ibarət sərgi ilə tanışlıqdan sonra simpozium öz işinə başlayıb.
Simpozium iştirakçılarını salamlayan kompleksin direktoru Dr. Rəxşəndə Bayramova bildirib ki, Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi” 2013-cü ildən bəri fəaliyyət göstərir. 200 mindən çoxu xarici olmaqla 12 il ərzində 1 milyondan çox ziyarətçi qarşılayan Kompleksdə mütəmadi olaraq simpozium, konfrans və forumlar təşkil edilir. Dr. Rəxşəndə Bayramova qeyd edib ki, keçirilən simpoziumun qoruq və muzey işinin inkişafı, abidələrin mühafizəsi, bələdçilik və insanlarda qoruq və muzeylərə marağın artırılması istiqamətində mühüm rol oynayır.
Çıxış edən Quba RİH-nin başçısının müavini xanım Səidə Abasova simpozium iştirakçılarını salamlayaraq simpozium çərçivəsində əldə olunan bilik və təcrübələrin tətbiqi nəticəsində regionumuzda və ölkəmizdə qoruq və muzey işinin səviyyəsinin yüksələcəyini, tarixi-mədəni irsin qorunması sahəsində uğurların artacağını vurğulayıb.
Daha sonra çıxış edən Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin Mədəni irsin qorunması şöbəsinin müdiri Səbuhi Bəşirov Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması, bərpası, təbliği, onların istifadəsi baxımından bir sıra layihələrin həyata keçirildiyini, bu sahədə həm beynəlxalq platformalarda, həm də ölkə səviyyəsində işlərin görüldüyünü söyləyib.
Daha sonra çıxış edən natiqlər simpoziumun əhəmiyyətindən danışaraq muzey və qoruqların mədəni irsimizin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində böyük əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıblar.
Rəsmi hissə bitdikdən sonra gün ərzində davam edən bölmə iclaslarında “Qoruq və Muzeylərin tarixi və çağdaş rolu”, “Mədəni irsin qorunması və rəqəmsallaşdırılması”, “Abidələrin bərpası və konservasiyası”, “Qoruq və muzey pedaqogikası və təhsil sahəsində istifadəsi”, “Qoruq və muzeylərdə eksponatların təqdimatı və innovativ yanaşmalar”, “Bələdçilik və ziyarətçi təcrübəsinin artırılması”, “Cəmiyyətin qoruq və muzeylərə marağının artırılması və qoruq-muzey marketinqi”, “Qoruq və muzey menecmenti və strateji idarəetmə”, “Qoruq və Muzeylərdə inklüzivlik və əlçatanlıq”, “Qoruq və muzeylərdə süni intellekt və yeni texnologiyalar”, “Qlobal və yerli qoruq, muzeylər arasında əməkdaşlıq imkanları”, “Sosial şəbəkələrdə qoruq və muzeylərin təbliği”, “Ədəbiyyat ilə qoruq və muzeylərin əlaqəsi: Tarixi və Mədəni İrsin İnteraktiv Təqdimatı”, “Qoruq və muzeylərdə musiqilər vasitəsilə təqdimat” adlı mövzular ətrafında elmi müzakirələr aparılıb.
Qeyd edək ki, Simpozium çərçivəsində 80-ə yaxın elmi məqalə təqdim edilib, 100-dən çox iştirakçı qatılıb və simpoziumun materiallar toplusu hazırlanmışdır.

Quba, Qusar və Xaçmazda “Mədəni irsimiz: dünən bu gün – Qarabağ abidələri” adlı sərgi təşkil olunub.

Təşkil olunan sərgilərdə Quba, Qusar və Xaçmaz Uşaq İncəsənət, eləcə də Musiqi Məktəblərinin direktor, müəllim və şagird heyəti, Quba rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin əməkdaşları iştirak etmişlər. İştirakçılar Soyqırımı Memorial Kompleksi tərəfindən hazırlanmış “Mədəni irsimiz: dünən bu gün – Qarabağ abidələri” adlı fotosərgi ilə tanış olmuşlar. Sərginin açılışında çıxış edən Kompleksin əməkdaşı Abutalib Turabov kompleksin fəaliyyəti haqqında danışaraq təşkil olunan sərginin mədəni irsimizin bərpası və qorunması istiqamətində gənclərimizin maarifləndirilməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirmişdir.
Çıxış edən Kompleksin mütəxəssisləri Ülkər Zeynalova, Zərifə Ağarzayeva və Səriyyə Abidova cənab Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində ölkəmizdə tarixi abidələrin tədqiqi, mühafizəsi və bərpası, mədəniyyət nümunələrinin beynəlxalq aləmdə təbliği və Azərbaycanın zəngin mədəni irsinin qorunması məqsədilə ölkəmizdə yerləşən yüzlərlə tarix-mədəniyyət abidəsində bərpa-konservasiya və yenidənqurma sahəsində aparılan işlərdən söhbət açıblar. Bildiriblər ki, Qarabağda, işğaldan azad edilən ərazilərdə bərpa və quruculuq işləri sistemli və layihələndirilmiş şəkildə həyata keçirilir. İşğal dövründəki dağıdılan abidələrin bərpası yalnız bir tikinti prosesindən ibarət deyil. Bu həm də xalqımızın kimliyini bərpa etməsi, itirilmiş dəyərləri yenidən əldə etməsi deməkdir. Hər bir abidə, hər bir daş bir xatirədir. Bu abidələrin bərpası həm də bizə keçmişimizi unutmamağı, gələcəyimizi isə daha möhkəm və güclü qurmağı öyrədir.
Sonda sərgi iştirakçılarını maraqlandıran suallar ətrafında fikir mübadiləsi aparılmışdır. Qeyd edək ki, Quba şəhərində “Soyqırımı Memorial Kompleksi”nin təşəbbüsü, Quba-Xaçmaz Regional Mədəniyyət İdarəsinin dəstəyi ilə keçirilən sərgidə 100-dən çox insan maarifləndirilmişdir.

27 Sentyabr – Anım Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib.

Soyqırımı Memorial Kompleksinin təşkilatçılığı, kompleksin direktor müavini Mehriban Əliyevanın moderatorluğu ilə 27 Sentyabr – Anım Gününə həsr olunmuş vebinar keçirilib. Tədbirdə Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin tabeliyində olan müxtəlif qoruqların 45-dən çox əməkdaşı iştirak edib. Vebinarda Azərbaycanın tarixi irsi, vətənpərvərlik ruhu, şəhidlərin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi və bu istiqamətdə aparılan maarifləndirici fəaliyyətlər müzakirə olunub.
Tədbirdə çıxış edən AMEA Z.Bünyadov adına Şərqşunaslıq İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Sübhan Talıblı 2020-ci il 27 sentyabr tarixindən başlanan 44 günlük Vətən müharibəsi barədə geniş məlumat verib. O, müharibənin səbəbləri, gedişatı və Azərbaycanın tarixi ədaləti bərpa etməsi prosesinə toxunaraq şəhidlərin əziz xatirəsinin xalqın yaddaşında daim yaşayacağını bildirib.
Sonda mövzu ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.